Podział majątku – kiedy wystąpić z wnioskiem?
Podział majątku co do zasady jest możliwy po ustaniu pomiędzy małżonkami ustawowej wspólności małżeńskiej. Z reguły następuje to z chwilą uprawomocnienia się wyroku o rozwód i jest drogą najprostszą, bo nie wymaga od stron żadnej dodatkowej aktywności. Jeżeli małżonkowie są w stanie osiągnąć porozumienie, rozdzielność majątkową z datą bieżącą można ustanowić u notariusza, np. jeszcze w trakcie trwania procesu o rozwód. Jednocześnie stosownie do art. 58 § 3 KRO, na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu, co w uproszczeniu oznacza zgodny wniosek małżonków co do sposobu podziału. Rozdzielność majątkową z datą wsteczną może natomiast ustalić wyłącznie sąd, a postępowanie w tym przedmiocie ma charakter procesowy.
Roszczenie o podział majątku wspólnego nie ulega przedawnieniu, co oznacza, że z wnioskiem można wystąpić w każdym czasie, niemniej jednak prowadzenie postępowania po wielu latach od ustania wspólności, może nastręczać trudności dowodowych. Z drugiej strony, nie jest wskazany pośpiech, bowiem przed złożeniem wniosku należy przygotować stosowne dokumenty i wybrać najlepszy dla strony sposób podziału. W takiej sytuacji adwokat lub radca prawny jest w stanie udzielić porady prawnej i reprezentować klienta przed sądem, co naturalnie ma zaowocować satysfakcjonującym rozstrzygnięciem.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków, a co jest majątkiem osobistym każdego z nich?
Regulacje prawne co do składników majątku wspólnego małżonków są ujęte w art. 38 § 2 KRO. Do najbardziej powszechnych składników należy pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków. Najogólniej zatem rzecz ujmując majątek wspólny małżonków stanowią zarobki każdego z nich, niezależnie od ewentualnej dysproporcji w osiąganych dochodach. Także dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, zasilają a majątek wspólny. Dla przykładu zatem, jeżeli jeden z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego był właścicielem lokalu mieszkalnego, który po ślubie wynajmuje i czerpie z tego pożytki, dochody uzyskiwane z czynszu najmu takiego lokalu, stanowią majątek wspólny.
Z kolei art. 33 KRO szczegółowo wymienia, co wchodzi do majątku osobistego każdego z małżonków. Właściwie oczywiste pozostaje, że są to wszystkie te przedmioty, które jeden z małżonków nabył przed powstaniem ustawowej wspólności małżeńskiej. W drugiej kolejności, do najczęściej wymienianych składników majątku osobistego należą przedmioty nabyte w drodze dziedziczenia i darowizny, jak również przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę (choć nie bez wyjątków). Do majątku osobistego wchodzą także przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego - dla przykładu, jeżeli jeden z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego był właścicielem samochodu, który sprzedał w trakcie trwania małżeństwa i środki pochodzące z tej sprzedaży przeznaczył na zakup innego przedmiotu, stanie się on wyłącznie jego własnością.
W sprawach o podział majątku, podobnie zresztą jak w każdym innym postępowaniu, największe znaczenie mają zaoferowane sądowi dowody. Niestety często obserwujemy, że strony używają niewłaściwych środków dla wykazania swoich twierdzeń i w rezultacie narażają się na niekorzystne rozstrzygnięcie. Warto zatem w tego rodzaju sprawach zwrócić się o pomoc do adwokata lub radcy prawnego, ponieważ właściwe przygotowanie do postępowania sądowego, zwiększa szanse powodzenia sprawy.
Czy udziały w majątku wspólnym zawsze są równe?
Zgodnie z art. 43 § 1 KRO oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, przy czym na podstawie § 2, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Warunkiem zatem ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, a mianowicie istnienia ważnych powodów oraz przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego w różnym stopniu. Ponieważ są to kwestie bardzo nieostre, ich oceny (poza rzecz jasna sądem orzekającym w sprawie), powinien dokonywać wyłącznie zawodowy pełnomocnik (adwokat lub radca prawny). Co ważne, a często trudne przez jednego z małżonków do zaakceptowania, przy ocenie, w jakim stopniu każdy z nichw przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (§ 3).
Dlaczego data ustanowienia rozdzielności majątkowej ma kluczowe znaczenie w sprawie o podział majątku?
Bardzo istotną z punktu widzenia podziału majątku jest data ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, ponieważ w postępowaniu działowym wedle tej daty co do zasady ustala się skład majątku. Zasadą jest przyjęcie przez sąd stanu składników na dzień ustania wspólności majątkowej małżeńskiej, ale po cenach obowiązujących w dacie orzekania. Ustanowienie pomiędzy małżonkami rozdzielności majątkowej z datą wsteczną ma również sens wtedy, gdy pomiędzy dochodami małżonków istnieje znacząca różnica. Nie ulega przy tym wątpliwości, że każdy doświadczony adwokat lub radca prawny jest w stanie ocenić, czy w danej sprawie zachodzą przesłanki do ustanowienia rozdzielności i w razie ich dostrzeżenia, skierować do sądu pozew o jej ustanowienie, z najbardziej korzystną dla klienta datą rozdzielności.
Pomoc prawna adwokata lub radcy prawnego w sprawach o podział majątku
W postępowaniu o podział majątku wspólnego znajduje zastosowanie zasada, wedle której sąd z urzędu ustala skład oraz wartość majątku. Dodać jednakowoż należy, że w sprawach o podział majątku rozstrzygane są nadto kwestie nie tylko związane z ustaleniem składu majątku, podziałem poszczególnych składników majątkowych i rozliczeniem finansowym w postaci dopłat czy spłat, ale także z uwagi na zasadę kompleksowości orzeczenia o podziale majątku wspólnego, w ramach postępowania działowego rozpoznawane są zgłoszone przez uczestników roszczenia dotyczące nakładów na majątek wspólny z majątków osobistych małżonków oraz ich żądania wynikające z nakładów na te majątki z majątku wspólnego i korzystania z niego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej. W tym zakresie rozpoznanie roszczeń następuje wyłącznie na wniosek małżonka, a nie z urzędu, a jego sformułowanie powinno być maksymalnie precyzyjne i odpowiadać kodeksowym wymaganiom.
Nasza kancelaria prawna zajmuje się sprawami o podział majątku wspólnego, a każdy współpracujący z nami adwokat i radca prawny posiada duże doświadczenie w prowadzeniu spraw działowych. Na co dzień nasi pełnomocnicy reprezentują klientów we Wrocławiu, Legnicy, Świdnicy i Jeleniej Górze, a także we wszystkich miastach województwa dolnośląskiego, gdzie mieści się siedziba sądów rejonowych: Wałbrzych, Oleśnica, Trzebnica, Oława, Środa Śląska, Lubań, Lwówek Śląski, Zgorzelec, Dzierżoniów, Jawor, Kłodzko, Kamienna Góra, Złotoryja, Wołów, Ząbkowice Śląskie, Strzelin, Milicz, Głogów, Lubin. Jeśli jednak klient chciałby zlecić sprawę poza obszarem województwa dolnośląskiego, jesteśmy gotowi podjąć się współpracy.
Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszej kancelarii prawnej z Wrocławia.