Praca zdalna w okresie pandemii a regulacje prawne

Pandemia koronawirusa obnażyła brak regulacji prawnych dotyczących pracy zdalnej. W obliczu konieczności polecenia pracownikom wykonywania pracy w domu pojawiło się wiele wątpliwości dotyczących między innymi kontroli czasu pracy oraz ponoszenia kosztów pracy zdalnej. Co obecnie mówi prawo na temat pracy zdalnej?

Kodeks pracy a praca zdalna

Obowiązujące obecnie w Kodeksie pracy przepisy nie regulują warunków pracy zdalnej. W artykule 67 Kodeksu pracy występuje natomiast pojęcie telepracy, którego definicja znacznie odbiega jednak rozumienia pracy zdalnej, jako tymczasowego wykonywania obowiązków zawodowych z domu.

Czym zatem jest telepraca? Według Kodeksu pracy telepraca ma charakter regularny, a zatem powinna być wykonywana stale poza zakładem pracy za pośrednictwem środków telekomunikacji elektronicznej. Również za ich pośrednictwem przedstawiane mają być efekty wykonanej pracy. Warunki telepracy ustalane są przez pracodawcę i działające w ramach zakładu pracy organizacjami związkowymi pracowników, a w przypadku ich braku pracodawca musi określić je w wewnętrznych regulaminach zakładu pracy.

Telepraca a praca zdalna

Rozumiana przez nas obecnie i stosowana w wielu firmach, których specyfika pozwala na pracę poza biurem, praca zdalna nie jest pojęciem tożsamym z telepracą. Przede wszystkim nie ma ona charakteru regularnego, ale doraźny, a zasady wykonywania pracy w tej formie są zdecydowanie mniej sformalizowane i zwykle opierają się o słowne ustalenia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Prawo cywilne i prawo pracy nie precyzują przepisów dotyczących pracy zdalnej, stąd w okresie pandemii pojawiło się mnóstwo pytań na temat tej formy wykonywania swoich obowiązków służbowych.

Namiastka przepisów pracy zdalnej w specustawie antycovidowej

Możliwość polecenia pracownikowi wykonywania pracy w trybie zdalnym w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się epidemii Covid-19 dała pracodawcom specustawa z 2 marca 2020 roku. Określa ona, że polecenia wykonywania pracy zdalnej możliwe jest tylko wtedy, kiedy pracownik posiada możliwości i umiejętności technicznie pozwalające na pracę w tym trybie. Ważnym aspektem jest również to, czy pracownik posiada odpowiednie warunki lokalowe do wykonywania pracy zdalnej. Co jeszcze mówi specustawa na temat pracy zdalnej?

• Regulowane przez nią przepisy mówią o tym, że pracodawca ma prawo zlecić wykonywanie pracy w trybie zdalnym przez cały czas trwania stanu epidemicznego, stanu zagrożenia epidemicznego oraz na 3 miesiącu po ich zniesieniu.
  
• Pracodawca zapewnia wymagana narzędzia do pracy, a także obsługę logistyczną.
  
• Pracownik może używać własnych narzędzi, pod warunkiem, że jest w stanie zagwarantować bezpieczeństwo poufnych informacji i danych.
  
• Pracodawca może wymagać ewidencji wykonanych przez pracownika czynności, a także czasu pracy.
  
• Pracodawca ma prawo cofnąć polecenia wykonywania pracy zdalnej i powrócić do trybu stacjonarnego.
  

Rządowe plany dotyczące pracy zdalnej

Pandemia wymusiła to, aby prawne regulacje wreszcie zaczęły nadążać za rzeczywistością. Rząd prowadzi obecnie rozmowy ze środowiskami pracodawców, pracowników i organizacji związkowych, których celem jest wprowadzenie pojęcia pracy zdalnej do Kodeksu pracy. Wówczas praca zdalna nie byłaby wyłącznie kwestią do ustalenia na linii pracodawca-pracownik, ale miałaby swoje podstawy prawne i dotyczyła wszystkich osób, których charakter pracy umożliwia wykonywanie jej w trybie zdalnym. Rozmowy dotyczą między innymi takich kwestii, jak:

• regularny lub czasowy charakter pracy zdalnej;
• zasady wykonywania pracy zdalnej;
• zasady BHP podczas pracy zdalnej;
• ustalenie ponoszenia kosztów pracy zdalnej.

Jeśli rozmowy potoczą się pomyślnie, rząd zapowiada wprowadzenie nowych przepisów na temat pracy zdalnej do kodeksu cywilnego w I kwartale 2021 roku.

Masz wątpliwości co do rozwiązań stosowanych przez Twojego pracodawcę w zakresie pracy zdalnej? A może Twoi pracownicy wykonujący aktualnie pracę w trybie zdalnym nie wykonują rzetelnie swoich obowiązków i działają na szkodę firmy? Holding Prawny – Adwokaci Wrocław to miejsce, gdzie możesz szukać prawnej pomocy u specjalistów mających bogate doświadczenie w wielu sprawach z zakresu prawa pracy.